Máy bơm tia hay còn được gọi là máy bơm phụ trong những lĩnh vực khác, được sử dụng rộng rãi trên những con tàu thủy, nhưng chủ yếu được dùng để bơm nước dằn tàu hay bơm nước đáy tàu.

Máy bơm tia được sử dụng cho những mục đích này là vì chúng có ưu thế là không những có hiệu suất cao, vận hành an toàn, không cần phải bảo dưỡng nhiều mà chúng còn có khả năng tự làm sạch và vận hành khô ráo. Ngoài ra, những chất cặn bã trong nước cần bơm không thể gây hại cho máy bơm tia như ở những máy bơm cơ khí khác.

Với máy bơm tia, thậm chí việc bơm hóa chất cũng không gặp trở ngại gì. Do được sản xuất bằng nhiều vật liệu khác nhau, cho nên ngay từ đầu khách hàng có thể lựa chọn máy bơm tia cho những nhu cầu khác nhau và đưa ra quyết định cần thiết nhằm lựa chọn đúng vật liệu máy bơm.

Ảnh minh họa

Ở những ứng dụng điển hình này, máy bơm tia được vận hành bằng nước áp lực từ máy bơm chữa cháy cơ khí và máy bơm nước dằn tàu.

Những hệ thống máy bơm này có thể được vận hành bằng nhiều chất lỏng công tác khác nhau dùng để bơm hóa chất. Chất lỏng công tác ở máy bơm tia có thể là khí ga, các chất lỏng hoặc hơi. Về chất lỏng cần bơm, ngoài những môi trường kể trên, máy bơm tia còn được dùng để hút hoặc thu gom chất rắn, hoặc tạo ra môi trường chân không.

Nguyên tắc hoạt động
Về nguyên tắc, hệ thống máy bơm hoạt động dựa trên cơ sở kiến thức về kỹ thuật dòng chảy của Bernouli, De laval và Ernst Korting, những người đã tạo nên cơ sở toán học và kiến thức thực tế để tính toán những thiết bị dòng chảy tương ứng. Do đã triển khai rất nhiều dự án nghiên cứu về kỹ thuật đo lường nên trong hơn 130 năm qua, công ty đã tạo nền tảng để tính toán dòng chảy trong ống theo mục đích nhất định.

Ngày nay, những nghiên cứu ấy đã giúp công ty chế tạo ra những thiết bị dòng chảy một cách tối ưu. Việc chế tạo ra những thiết bị này theo mục đích đảm bảo những máy bơm tia có những đặc tính tối ưu (đã giới thiệu ở trên) là vận hành bền bỉ với công suất tối đa và không cần bảo dưỡng, về lâu dài giúp giảm tối đa chi phí đầu tư và vận hành. Qua đó, hệ thống giảm được chi phí đầu tư và vận hành cho chủ tàu.

Phạm vi ứng dụng
Đặc biệt máy bơm tia được vận hành bằng nước áp lực, là loại được sử dụng rộng rãi trên boong tàu. Máy bơm tia được sử dụng để bơm nước lẫn dầu trong những hộp số, đáy két hàng, khoang động cơ đẩy của xuồng cho đến các hệ thống thoát nước cặn trong các khoan chứa, buồng máy.

Máy bơm tia còn có những ứng dụng đặt biệt cho hệ thống đẩy ngang, cho những công trình hút nước có độ sâu lên đến 30 mét, các hệ thống thoát khí cho hàng rời của tàu chuyển hàng hay hệ thống làm lạnh trên những con tàu biển.

Điều thú vị hơn khi sử dụng bơm tia là dòng tia đẩy của máy bơm trong những lần bật nhất định đồng thời là nước lạnh của dàn bốc hơi. Như vậy ở đây chúng ta thấy rằng một hệ thống máy bơm hoạt động mà không cần đến nguồn năng lượng vận hành riêng.

Ống hình chữ L

Máy bơm nước thải và nước dằn tàu.
Ứng dụng chính của kỹ thuật bơm tia trong ngành đóng tàu là máy bơm nước thải và máy bơm nước dằn tàu. Máy bơm tia chủ yếu được chia làm hai loại:
– Máy bơm tia hình chữ L với dòng chất lỏng cần bơm chảy qua máy bơm theo chiều thẳng đứng
– Máy bơm tia hình chữ S có đầu nối với chất lỏng cần bơm ở bên cạnh với dòng nước bơm uốn lượn

Máy bơm tia hình chữ “L” có thể được xếp vào dạng máy bơm truyền thống có hiệu suất cao nhất và thường được ưu tiên sử dụng. Máy bơm tia dạng này có đường kính danh nghĩa kết hợp từ DN 20 đến DN 200. Với đường kính như vậy, để sản xuất được máy bơm tia, người ta phải tiến hành đúc thân máy.

Vì lý do thiết kế nên máy bơm tia hình chữ “S” thường được sử dụng với kích thước đường kính lớn hơn 200 DN. Tuy vẫn có những máy bơm tia với đường kính nhỏ khoảng DN 65 nhưng rất khó phù hợp với những thiết kế tàu cần loại máy bơm này.

Dòng sản phẩm này bao gồm những mối ghép bít và khớp nối đặc biệt, được sản xuất theo tiêu chuẩn dân dụng của Đức (DIN), Mỹ (ASME), Nhật (JIS). Cùng với những máy bơm tia nhỏ hơn, công ty có thể cung cấp những khớp nối ren hoặc các khớp nối khác phù hợp về chức năng như khớp nối Storz, Guillemin hay GEKA.

Trong chương trình mô phỏng, những ống nối tròn có thể được nối với những khớp có cán bằng kim loại được sản xuất theo tiêu chuẩn DIN 86128 cho hệ thống ống nối. Áp dụng phương pháp nối này có thể lắp đặt được nhiều ống dẫn hơn và đồng thời đáp ứng được những yêu cầu ống nối có độ dãn phù hợp.

(Theo Ship and Port)