Theo ông Đặng Hữu Hòa, phó giám đốc tuyến metro số 1 (Bến Thành – Suối Tiên), thế giới không có đầu tàu metro cong, thon mà cần làm vuông để bố trí cửa thoát hiểm phía trước.

Phóng viên (PV): Nhận xét về mô hình tàu metro đầu tiên của thành phố Hồ Chí Minh đang được trưng bày, nhiều người cho rằng thiết kế đầu tàu vuông là “lạc hậu” so với đầu tàu thon (mô phỏng đầu máy bay) sẽ hiệu quả hơn về mặt khí động học, ý kiến của ông về vấn đề này?

Đúng là thiết kế dạng thon, hình viên đạn như máy bay hoặc các loại tàu cao tốc Shinkansen (Nhật Bản) và TGV (châu Âu) thì thuận lợi về mặt khí động học. Riêng đoàn tàu của tuyến metro số 1, thiết kế cũng cố gắng mô phỏng đường cong 3D để tăng tính hài hòa và năng động chứ không phẳng như một số tuyến metro trên thế giới.

Tuy nhiên, không thể làm cong hơn nữa theo các loại tàu cao tốc vì phía trước đầu tàu phải bố trí hệ thống cửa thoát hiểm. Khi có sự cố, tai nạn, cửa kính sẽ mở ra thành cầu thang để hành khách thoát ra từ phía trước và phía sau. Đầu tàu cong, thon thì không bố trí được cửa này.

Kính trước đầu tàu metro chính là cửa thoát hiểm

Mặt khác, thế giới không có đầu tàu metro dạng cong, thon mà chỉ có tàu cao tốc mới thiết kế như vậy. Tàu cao tốc chủ yếu di chuyển trên mặt đất hoặc trên cao, ít vào hầm ngầm như metro. Nếu vô hầm, hai bên kín sẽ không thoát hiểm được theo hai bên mà chỉ có thể thoát theo hai đầu tàu trước và sau. Thiết kế metro các nước mà chúng tôi tham khảo từ Nhật Bản, Thái Lan, Singapore, HongKong… đều là đầu vuông và dạng phẳng, hoặc hơi cong một xíu để tạo đường nét.

PV: Cách bố trí số tay vịn gấp nhiều lần ghế ngồi (45 ghế/127 nắm tay vịn)trong khoang hành khách và màu sắc chủ đạo là màu xanh có ý nghĩa gì?

Thứ nhất, metro là loại phương tiện dùng để di chuyển trong khoảng thời gian rất ngắn. Từ ga này đến ga kia có khi chỉ một km, thậm chí đi cả tuyến số 1 với 14 nhà ga cũng chỉ mất khoảng 30 phút nên việc bố trí ghế ngồi là dành cho người già, trẻ em, phụ nữ có thai…, cơ bản xu hướng metro thế giới thì tỷ lệ đứng vẫn nhiều hơn. Có những người vừa bước vô đến ga tiếp theo là xuống chứ không phải đi xe buýt đường dài hay tàu Shinkansen đường dài, thời gian ngồi lâu.

Thứ hai, đoàn tàu được thiết kế với mục tiêu đáp ứng lưu lượng hành khách, quá nhiều ghế ngồi sẽ làm giảm lưu lượng vận chuyển mỗi lần. Thời gian hoạt động của metro dự kiến từ 5h đến 24h. Lúc đầu, chúng tôi nghiên cứu phương án ghế ngồi ngang và ghế ngồi dọc, song đã chọn cách như hiện nay. Mỗi đoàn tàu gồm ba toa, dài 61,5 m và có thể vận chuyển tối đa 930 hành khách với mật độ thời gian cao điểm là tám người trên một mét vuông.

Theo dõi ý kiến độc giả trên VnExpress thấy một số góp ý rất đúng, chúng tôi xin tiếp thu và sẽ yêu cầu đơn vị sản xuất bổ sung. Ví dụ như thêm cây chống, tay vịn thấp để phù hợp vóc dáng người Việt Nam.
Còn lý do chọn màu xanh, chúng tôi dựa trên tiêu chí màu xanh là màu hy vọng, nhẹ nhàng và cũng phù hợp với thời tiết nhiệt đới nắng nóng ở nước ta. Sau này, mỗi đoàn tàu sẽ có một màu đặc trưng để khách dễ nhận biết từng tuyến.

PV: Những sự cố trên tàu như quá tải, cúp điện, tai nạn nếu xảy ra sẽ được xử lý ra sao?

Khi không còn chỗ trống, người dân sẽ dừng ở ke ga chờ chuyến sau vì mỗi chuyến cách nhau khoảng hai đến năm phút. Ngoài hệ thống điện lưới nối trực tiếp, chúng tôi còn có hai trạm điện dự phòng. Trường hợp xấu nhất là cả hai trạm dự phòng đều sập thì vẫn còn hệ thống phát điện dự phòng với thời gian tối thiểu là ba giờ, bảo đảm cho hành khách về ga an toàn.

Các sự cố như hỏa hoạn hoặc thảm họa, hành khách sẽ thoát ra theo hai cửa ở hai đầu đoàn tàu. Tàu bị hỏng giữa đường sẽ có tàu cứu hộ lôi về ga gần nhất. Nói chung, tất cả sự cố khi vận hành đã được chúng tôi đặt ra và có phương án xử lý.

PV: Metro không có tiếp viên, việc giám sát thực hiện qua camera, vậy vấn đề an ninh, kiểm soát nạn móc túi, hàng rong, quấy rối… được đảm bảo như thế nào?

Các toa tàu, nhà ga đều có hệ thống camera an ninh, hình ảnh được chuyển về trung tâm điều độ (OCC) xử lý. Nếu camera phát hiện kẻ móc túi sẽ lập tức báo cho cảnh sát hoặc nhân viên kiểm soát xử lý ở ga kế tiếp. Chúng tôi đang phối hợp với công an thành phố về phương án an ninh, phòng cháy chữa cháy và thảm họa để đảm bảo thuận tiện, an toàn cho hành khách.

Về quy định cấm ăn uống trên metro, trước khi vận hành chúng tôi sẽ có chương trình tuyên truyền để người dân hiểu. Tùy trường hợp có thể nhắc nhở, mức độ nghiêm trọng thì phối hợp với cơ quan chức năng xử phạt hành chính.

Tay vịn được bố trí nhiều hơn ghế ngồi để đảm bảo vận chuyển được tối đa hành khách

PV: Giá vé metro dự kiến là bao nhiêu và những ai sẽ được miễn phí, thưa ông?

Mức giá hiện tính là 8.000 + 800 đồng (giá bước lên metro là 8.000 đồng và mỗi km cộng thêm 800 đồng), song còn phải dựa vào thời điểm khai thác, thu nhập bình quân đầu người thời điểm đó. Để có giá vé chính thức Ban quản lý phải phối hợp với Sở Tài chính, trình Hội đồng nhân dân thành phố thông qua.

Ban quản lý đường sắt đô thị cũng đề xuất Ủy ban nhân dân (UBND) thành phố miễn, giảm vé giai đoạn đầu với người già, người tàn tật và sinh viên; trợ giá vé như chương trình trợ giá xe buýt để thu hút người dân.

Metro sẽ sử dụng loại smart card (thẻ chip) theo công nghệ hiện đại nhất (hình dáng tương tự thẻ ATM). Hành khách đưa thẻ đến gần máy soi khoảng 10cm, máy sẽ nhận diện. Các loại vé gồm: vé hành trình, vé một ngày, vé ba ngày và cả vé tích lũy (vừa là vé tàu vừa là thẻ giữ tiền).

PV: Những bất đồng trong cuộc lấy ý kiến người dân sẽ được giải quyết thế nào?

Mô hình metro số 1 được đưa ra dựa trên nghiên cứu của đơn vị tư vấn và các nhà thầu. Thành phố cũng mong muốn có được một đoàn tàu hài hòa về hình dáng, tươi trẻ về màu sắc và nội thất tiện nghi, thuận lợi cho hành khách đi lại. Đó là lý do UBND thành phố chỉ đạo Ban quản lý đường sắt đô thị phải lấy ý kiến của các ban ngành, nhà khoa học và người dân. Thời gian từ ngày 16/3 đến hết ngày 15/4.
Chúng tôi phát phiếu thăm dò với ba nội dung chính là hình dáng, màu sắc và nội thất. Trên cơ sở đó, chúng tôi sẽ tổng hợp, đánh giá và báo cáo Ủy ban nhân dân thành phố quyết định. Những góp ý chính xác, phù hợp chúng tôi sẽ tiếp thu, điều chỉnh với thiết kế cuối cùng trước khi đặt hàng nhà sản xuất.

Người dân có thể thông qua Ủy ban mặt trận tổ quốc quận, huyện để đăng ký đến tham quan, góp ý hoặc đi riêng xe máy, xe buýt (số 8, 10, 12, 30, 50, 150…) đến ngã tư Thủ Đức, rồi đi tiếp tuyến 79 (ngang vị trí đặt mô hình đoàn tàu ở đường 11, phường Long Bình, quận 9).

(Nguồn: vnexpress.net)