Để chuẩn bị bước vào thị trường bán buôn điện cạnh tranh, bắt đầu thực hiện từ năm 2015, thủ tướng Chính phủ vừa ban hành quyết định số 63/ 2013/ QĐ – TTG ngày 08/ 11/ 2013 quy định lộ trình, các điều kiện và cơ cấu ngành điện để hình thành và phát triển các cấp độ thị trường điện Việt Nam.
Ảnh minh họa
Theo đó, từ năm 2015 thực hiện thị trường bán buôn điện cạnh tranh thí điểm đến năm 2016, sau đó từ năm 2017 đến năm 2021 là thời gian thực hiện thị trường bán buôn điện cạnh tranh hoàn chỉnh.
Thị trường điện lực hoạt động trên nguyên tắc chung như: đơn vị truyền tải điện, đơn vị phân phối điện sẽ cung cấp dịch vụ truyền tải điện, phân phối điện; đơn vị điều độ hệ thống điện quốc gia, đơn vị điều hành giao dịch thị trường điện lực sẽ cung cấp dịch vụ điều độ hệ thống điện và điều hành giao dịch thị trường điện lực; các đối tượng tham gia thị trường điện phải trả phí, giá khi sử dụng các dịch vụ điều độ hệ thống điện, điều hành giao dịch thị trường điện lực, truyền tải điện, phân phối điện và các dịch vụ khác trong thị trường điện lực; cơ quan điều tiết điện lực thực hiện điều tiết hoạt động điện lực trong thị trường điện lực.
Ngoài các nguyên tắc chúng như trên, thị trường bán buôn điện cạnh tranh sẽ hoạt động theo các nguyên tắc: Tổng công ty điện lực, công ty điện lực, một số đơn vị bán lẻ điện và một số khách hàng sử dụng điện lớn đáp ứng các điều kiện theo quy định được mua điện từ các đơn vị phát điện, đơn vị bán buôn điện qua hợp đồng song phương và từ thị trường điện giao ngay. Ngoài các quyền, nghĩa vụ của đơn vị phân phối và bán lẻ điện, các tổng công ty điện lực, công ty điện lực còn thực hiện quyền và nghĩa vụ của đơn vị buôn bán điện.
Với các đơn vị bán buôn điện được thành lập mới phải đáp ứng các điều kiện theo quy định được mua điện từ đơn vị phát điện, đơn vị bán buôn điện qua hợp đồng song phương và từ thị trường điện giao ngay để bán điện cho đơn vị bán buôn điện khác, đơn vị bán lẻ điện và khách hàng sử dụng điện lớn.
Đới với các đơn vị phát điện bán điện cho đơn vị bán buôn điện, đơn vị bán lẻ điện và khách hàng sử dụng điện lớn qua hợp đồng song phương và bán điện trên thị trường điện giao ngay. Trong giai đoạn thị trường bán buôn điện thí điểm, một số tổng công ty điện lực, công ty điện lực thuộc tập đoàn Điện lực Việt Nam và một số đơn vị bán lẻ điện, khách hàng sử dụng điện lớn được lựa chọn để tham gia thị trường bán buôn điện cạnh tranh thí điểm.
Để hình thành thị trường bán buôn điện cạnh tranh, về cơ cấu ngành điện trong giai đoạn thí điểm, các đơn vị điều độ hệ thống điện quốc gia, đơn vị điều hành giao dịch thị trường điện là đơn vị độc lập, không có chung lợi ích với các đơn vị tham gia thị trường điện; các tổng công ty phát điện, các nhà máy điện thuộc tập đoàn Điện lực Việt Nam (trừ các nhà máy điện lớn, có ý nghĩa đặc biệt quan trọng về kinh tế – xã hội, quốc phòng, an ninh do Nhà nước độc quyền quản lý theo quy định tại Điều 4 Luật điện lực) phải tách thành đơn vị phát điện độc lập, không có chung lợi ích với đơn vị bán buôn điện, đơn vị truyền tải điện, đơn vị điều độ hệ thống điện quốc gia và đơn vị điều hành giao dịch thị trường điện lực; Tổng công suất đặt của một đơn vị phát điện không được vượt quá 25% tổng công suất đặt của các đơn vị phát điện tham gia thị trường điện; các tổng công ty điện lực, công ty điện lực đáp ứng đủ các điều kiện, sẽ được lựa chọn để tham gia thị trường bán buôn điện cạnh tranh thí điểm, phải thực hiện tách bạch về tổ chức bộ máy và hạch toán của các bộ phận phân phối điện và bán lẻ điện.
Đến giai đoạn thị trường bán buôn điện cạnh tranh hoàn chỉnh, các công ty điện lực trực thuộc tổng công ty điện lực được tổ chức thành đơn vị hạch toán độc lập; đơn vị này phải thực hiện tách bạch về tổ chức bộ máy và hạch toán của các bộ phận phân phối điện và bán lẻ điện.
Về cơ sở hạ tầng hệ thống điện, sẽ thiết lập hoàn chỉnh hệ thống SCADA/ EMS, hệ thống đo đếm từ xa tới các đơn vị phân phối điện hạch toán độc lập và các khách hàng sử dụng điện lớn, đáp ứng các yêu cầu của thị trường bán buôn điện cạnh tranh; trang bị hệ thống thông tin phục vụ quản lý vận hành thị trường điện lực đáp ứng các yêu cầu của thị trường bán buôn điện cạnh tranh.
Các đơn vị tham gia thị trường bán buôn điện cạnh tranh phải có đội ngũ cán bộ, công nhân viên được đào tạo chuyên môn, nghiệp vụ; trang bị hệ thống cơ sở hạ tầng cần thiết đáp ứng các yêu cầu của thị trường bán buôn điện cạnh tranh.
Tiếp theo, từ năm 2021 đến năm 2023 sẽ thực hiện thị trường bán lẻ điện cạnh tranh thí điểm; và từ sau năm 2023 sẽ thực hiện thị trường bán lẻ điện cạnh tranh hoàn chỉnh.
(Nguồn: hiendaihoa.com)
