Ngày nay thuật ngữ kiểm toán năng lượng đang trở thành một lĩnh vực được quan tâm trên mọi phương diện xã hội và đời sống.
Kiểm toán năng lượng là hoạt động nhằm đánh giá thực trạng hoạt động của hệ thống tiêu thụ năng lượng tại doanh nghiệp. Từ đó xác định những khu vực sử dụng năng lượng lãng phí để đưa ra các giải pháp nhằm sử dụng năng lượng hiệu quả. Kiểm toán năng lượng giúp doanh nghiệp xác định được khuynh hướng tiêu thụ năng lượng và tiềm năng tiết kiệm năng lượng của các loại thiết bị khác nhau như: Động cơ, máy bơm, hệ thống thông gió, điều hoà không khí, …
Hình 1. Giao diện hệ thống giám sát điện năng ngoài mặt bằng
Không nằm ngoài xu thế này, với mục tiêu sử dụng điện tiết kiệm và hiệu quả tại Công ty CP than Hà Lầm, một hệ thống quản lý giám sát trạm biến áp mặt bằng mỏ đã được đưa vào sử dụng nhằm quản lý thông số tiêu thụ điện của các trạm như hình 1.
Theo thống kê hàng năm lượng điện năng tiêu thụ cho sản xuất than chiếm tới 63.3%, điện năng tiêu thụ cho các thiết bị như bơm nước moong, máy xúc và máy khoan khoảng 17,6%. Các hệ thống sàng tuyển, cơ khí sử dụng từ 4-9% và tổn thất trên toàn hệ thống khoảng 4,4% [1].
Qua thực tế sản xuất cho thấy các hệ thống băng tải trong khâu sang tuyển thường vận hành ở chế độ non tải và không tải, các đối tượng vận tải (băng tải, máng cào) thường xuyên dừng/khởi động khoảng 70-80 lần/ca, các thiết bị sử dụng trong dây chuyền sản xuất không đồng bộ dẫn tới hiệu suất sử dụng chưa cao. Đặc biệt các trạm biến áp trên mặt bằng cho các phụ tải ngày càng xa trung tâm quản lý trong khi công tác quản lý vần còn thủ công (các thông số vận hành, đo lường được ghi chép theo dõi qua sổ sách), lượng công tơ cho từng lộ và khu vực sản xuất chưa đầy đủ. Chính các yếu tố này dẫn tới tổn thất trên toàn hệ thống cao.
Trên cơ sở đó bài báo sẽ giới thiệu về hệ thống quản lý giám sát tiêu thụ điện năng đề xuất tại Công ty CP than Hà Lầm trong phần 2, cuối bài báo là phần kết luận.
Hệ thống quản lý giám sát Về cơ bản hệ thống quản lý và giám sát trạm biến áp có mô hình như hình 2
Hình 2. Mô hình hệ thống
Hệ thống được thiết kế với mục đích thu thập các tín hiệu đo lường từ các thiết bị đo đếm điện năng về phòng giám sát trung tâm để theo dõi, tổng hợp, phân tích đánh giá và lưu trữ các thông số này theo thời gian thực. Hệ thống còn có khả năng tính toán điện năng tiêu thụ theo ba giá và bố trí phụ tải hợp lý vào các giờ cao điểm. Hệ thống minh họa như hình 3.
Với mục tiêu này, các đồng hồ giám sát điện năng tiêu thụ có khả năng truyền thông được lắp đặt tại các phân xưởng sản xuất của các hộ khai thác than. Các thiết bị theo dõi, đo đếm điện năng tại các trạm biến áp ngoài mặt bằng ở vị trí xa phòng giám sát trung tâm được gắn các bộ truyền dữ liệu sử dụng mạng GPRS về trung tâm. Các thiết bị này khí lắp đặt đều tuân thủ các quy định, quy phạm về an toàn phong nổ trong Công nghiệp Mỏ.
Hình 3. Giao diện hệ thống cung cấp điện
Hệ thống phần mềm quản lý và giám sát tại trung tâm có nhiệm vụ:
• Quản lý theo các trạm biến áp với mục đích theo dõi được hệ số công suất của trạm, hiệu suất sử dụng máy biến áp…
• Quản lý theo phân xưởng
• Tính toán, quản lý đơn giá điện tiêu thụ
• Giám sát online các thông số trạm và điện năng tiêu thụ của phụ tải
• Hỗ trợ ra quyết định (thay đổi chu kỳ hoạt động, chế độ hoạt động của các thiết bị)
• Các thông báo và cảnh báo lỗi cũng như thời gian duy tu bảo trì cần thiết cho các trạm.
Kết luận Hệ thống này khi được triển khai lắp đặt trong ngành than nói chung và Công ty CP than Hà Lầm nói riêng sẽ mang lại một hiệu quả cao công tác quản lý tiêu thụ điện năng. Đặc biệt khi ngành than nước ta hiện nay đang trong giai đoạn phát triển mở rộng sản xuất xuống sâu với các thiết bị máy móc điện khí hóa, cơ giới hoá cao cũng như yêu cầu về chất lượng điện năng tiêu thụ và giảm tổn hao toàn hệ thống.
(Nguồn: automation.net.vn)
