Trong hệ thống thủy lực, van điều khiển áp suất (gọi tắt là nhóm van áp suất) được sử dụng ở rất nhiều dạng khác nhau và đóng vai trò quan trọng, là một trong ba nhóm van điều khiển chính bao gồm: van chuyển hướng, van điều chỉnh lưu lượng và van điều khiển áp suất.
Tuy nhiên van áp suất thường chỉ được biết đến như là van an toàn (Relief valve). Bài viết này muốn giới thiệu thêm với các bạn về hai loại van áp suất cơ bản khác rất hay được sử dụng trong các mạch thủy lực.
Như vậy, có ba loại van áp suất chính trong nhóm van an toàn bao gồm: – Van an toàn: Relief valve – Van tuần tự (hay thứ tự): Sequence valve – Van giảm áp: Reducing valve
Các loại van áp suất khác như CBV, van xả không tải… là tổ hợp của các van nêu trên.
1. Van an toàn Tác dụng của van an toàn là ngăn ngừa áp suất vượt quá một giá trị đặt trước bởi người sử dụng nhằm bảo vệ hệ thống hoặc cụm thiết bị không bị phá hỏng do áp suất (vì vậy nó được gọi là van an toàn). Thông thường van này có hai cửa dầu: một cửa nối với nguồn cấp/gây ra áp suất; cửa kia nối về thùng chứa để xả bỏ dầu về thùng chứa. Lưu ý là lưu lượng xả bỏ qua van an toàn hầu như không phụ thuộc vào áp suất.
2. Van tuần tự Về bản chất và ký hiệu, van tuần tự không khác gì van an toàn nhưng nó có cách thức sử dụng cho mục đích khác. Người ta hay sử dụng van này như một van thường đóng NC để làm thay đổi áp suất làm việc ở hai nhánh làm việc khác nhau. Tức là sẽ có một áp suất chênh giữa hai nhánh làm việc trong cùng một hệ thống được gây ra bởi van tuần tự.
Khác với van an toàn, cửa dầu ra của van (cửa A) không nối với thùng dầu chứa mà nó được nối với mạch làm việc thứ hai.
Hãy xem xét một ví dụ đơn giản như sau: một máy khoan cần có hai cơ cấu xy lanh. Xy lanh A dùng để kẹp chặt chi tiết khoan còn xy lanh B sẽ chỉ đè đầu mũi khoan xuống khi chi tiết đã kẹp chặt.
Ví dụ trên đã sử dụng van tuần tự được đặt ở 50 bar cho xy lanh B. Do đó khi van phân phối bắt đầu cấp dầu, xy lanh A sẽ thò ra kẹp chi tiết trước và chỉ khi nó đã kẹp rồi, áp suất hệ thống tăng lên quá 50 bar mới mở để xy lanh B đi xuống.
3. Van giảm áp Van giảm áp được xem như là van thường mở NO vì lấy tín hiệu điều khiển từ phía cửa dầu ra để cấp ra một áp suất nhỏ hơn áp suất nguồn cấp. Như vậy, van này được sử dụng khi muốn trích ra một áp suất nhỏ hơn áp suất làm việc cho một mục đích khác.
Cũng áp dụng vào ví dụ trên, ta chỉ cần lắp một van giảm áp vào trước xy lanh A để đưa ra nguồn 50 bar cho mục đích kẹp.
(Nguồn: Hydraulics)
